Jesu czy Jisu?
Główny argument to odnośnik do strony, którą prowadzi uczeń XIV Liceum Ogólnokształcącego im.Stanisława Staszica w Warszawie. Nie mam nic przeciw młodym zdolnym uczniom przeciwnie jestem pełen podziwy dla tak pożytecznej pasji, jakiej poświęcił się ten młody człowiek. Jednak nie mówimy o kimś, kto ma dorobek naukowy i sam doszedł do ciekawych wniosków, lecz o kimś, kto prawdopodobnie skopiował lub streścił materiał z jakiejś publikacji a my nie wiemy czy zrobił to dokładnie.
Wróćmy do głównego argumentu, który zaczerpnięty z tej strony brzmi:
 |
| kliknij żeby powiększyć |
“Η η
ἦτα (ēta).
Zawsze długie "e". W grece okresu koine zaczęła być wymawiana jak krótkie "i" i tak pozostało do dziś.”
Tekst ten jest bardzo ogólny. Nawet, jeśli jest zgodny z prawdą to i tak z tego zdania nie wynika, w którym okresie doszło do zmiany w wymowie tej litery “e” na “i”. Język koine był żywy przez prawie 2000 lat od IV w przed Chrystusem do XV po Chrystusie. Oczywiście, że w tak długim okresie przechodził zmiany i jedną z nich była ta, o której teraz piszemy. Za chwilę dowiemy się, kiedy doszło do tej zmiany z powodu, której nawet Grecy nie wymawiają dziś imienia Pana prawidłowo. Weźmy pod uwagę ważne fakty, które rzucą nam światło na prawdę.
FAKTY:
1. Od samego początku - septuaginta
Imię, Jeszu pojawia się w greckim sposobie zapisu z literę E (Η η) już od samego początku istnienia greki koine. W prawdzie nie mamy tak starych manuskryptów, ale najstarsze, jakimi dysponujemy wskazują, że od początku w starym testamencie pojawia się imię w postaci Jesus. Jeśli imię naszego Pana należałoby czytać Jisus to by znaczyło, że zmiana artykulacji nastąpiła na samym początku istnienia języka koine a to jest niemożliwe gdyż historycy twierdzą, że to była stopniowa zmiana trwająca bardzo długo.
2. Greka Nowego Testamentu
Podręczniki, których celem jest pomóc w zrozumieniu Nowego Testamentu nie nazywają się Podręcznikami języka koine tylko greką Nowego Testamentu. Określenie koine jest zbyt ogólne i obejmuje zbyt duży okres historyczny, ale określenie greka Nowego Testamentu jest bardzo precyzyjne. W tych podręcznikach wyraźnie jest zaznaczone, że literę “Η η” czyta się jak polskie E. To znaczy, że w okresie spisywania Nowego Testamentu nie doszło jeszcze do zmiany sposobu czytania tej litery nadal brzmiała ona jak polskie E.
 |
Tabela
z wymową
|
 |
Okładka podręcznika do nauki greki Nowego Testamentu
|
3. Jeszu w łacinie
W tym samym czasie, co spisywano Nowy Testament w użyciu była łacina i bardzo szybko doszło do przeniesienia imienia naszego Pana z alfabetu na abecadło łacińskie. Dzięki temu wiemy, że druga litera w imieniu Pomazańca jest E (łac. Iesus, gr. Ἰησοῦς). Każdy, kto choć troszeczkę rozpoznaje litery greckie wie, że łacińska wersja dokładnie oddaje greckie głoski. Jest to dodatkowy dowód na prawidłową wymowę imienia Pomazańca.
 |
| Deklinacja jest podobna w łacinie i grece |
4. Żydowska nauka i tradycja
Również Żydzi zachowali imię naszego Pana w formie potwierdzającej wymowę pierwszych głosek, jako JE... a nie JI... Żydowskie środowiska naukowe a także ortodoksyjni żydzi uznają wersję Jeszu a mesjanistyczni Jeszua. Różnica dotyczy ostatniej głoski, ale są całkowicie zgodni, że drugą głoską jest E. To właśnie Żydzi dokonując przekładu Starego Testamentu na grekę (septuaginta) użyli greckiej litery “Η η” by oddać głoskę “e”. Pisarze Nowego Testamentu (też Żydzi) trzymali się tego samego sposobu zapisywania imienia (gr. Ἰησοῦς).
|
| fragment septuaginty |
5. Gramatyka historyczna języka greckiego
Dialekt koine uległ zmianie, ale dopiero od IV wieku, 400 lat po Chrystusie zaczął się okres bizantyjski, w którym nadal posługiwano się greką koine, ale nieco zmienioną. Podstawę stanowił dialekt koine, dlatego niektórzy używają tej nazwy, ale bywa też nazywany greką średniowieczną. Jedną ze zmian, jakie zaszyły w tym okresie było inne wypowiadanie litery “Η η”.
 |
| Okładka |
Znakomity polski językoznawca Oktawiusz Jurewicz w podręczniku “Gramatyka Historyczna Języka Greckiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN) pisze, że zmiana artykulacji “e” na “i” w dialekcie koine nastąpiła w okresie bizantyjskim.
 |
| Fragment książki “Gramatyka Historyczna Języka Greckiego” |
Niektóre języki współczesne były pod bardzo dużym wpływem bizantyjskiej greki koine. Do tych krajów zaliczamy te państwa, w których pisze się cyrylicą, której litery są wzorowane na greckim alfabecie. Nic, więc dziwnego, że w tych krajach imię naszego Pana może być znane w formie Jisu. Wiemy jednak, że jest to już inne imię niż to, jakie głosili posłani przez Mistrza głosiciele.
Podsumowanie.
Wiemy na pewno, że tłumacze Septuaginty i pisarze Nowego Testamentu przekazali nam brzmienie imienia Chrystusa w formie Jesu (odpowiednik żydowskiego Jeszu) a nie Jisu. Każdy, kto twierdził inaczej powinien przeprosić czytelników swojego bloga za wprowadzanie ich w błąd. Oddzielną sprawą jest przeproszenie Syna Bożego za przekręcanie i zwalczanie jego imienia, za głoszenie innego Chrystusa.
_________________
Posty
