Wprowadzenie.
Dużo osób ma trudności w zrozumieniu frazeologii Mateusza 28:19. Trudność wynika ze słów "chrzcząc ich w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego." To wyrażenie było kwestionowane nie z powodu konkretnej doktryny do której prowadzi, ale raczej z powodu wczesnych świadectw, które poświadczają inną treść, a także z powodu gramatyki i składni samych słów.Czy to "imienne wyrażenie" w Mateusza 28:19 jest prawdziwe, oryginalne? Czy też jest fałszywe, jak "trzech świadków" o których czytamy w 1 Jana 5:7, wprowadzonym do wczesnych manuskryptów dla podparcia tworzonej doktryny? By zrozumieć znaczenie tego pytania rozważmy słowa znanego badacza biblijnego F.C. Conybeare (XIX wiek) .
"Aż do połowy dziewiętnastego wieku tekst o trzech świadkach z 1 Jana 5:7, dzielił wraz z Mat. 28.19, uciążliwe zadanie zapewnienia biblijnego dowodu dla Trójcy... (nieprawdziwe słowa dodane w 1 Jana ) ... są obecnie odrzucone przez wszystkie autorytety, za wyjątkiem Papieża w Rzymie. W
następstwie czego, cały ciężar dowodzenia Trójcy spadł na Mateusza 28:19".
Jeśli faktycznie tytuły "Ojca, Syna i Ducha Świętego" były dodane i nie były słowami naszego Pana, wtedy jaki autorytet biblijny mamy, by zanurzać w jakiekolwiek imię inne niż Jeszu? Odpowiedź - żaden.
Poprzez zastosowanie metod krytyki tekstu, przekonasz się, jakie słowa były użyte przez Mateusza, a jakie były dodane do tej ewangelii przez innych.
Ogólnie o krytyce tekstu.
Krytyka tekstu odnosi się do metodologicznego i celowego studiowania różnych dokumentów w celu odzyskania oryginalnej formy tekstu lub przynajmniej formy najbliższej oryginałowi.SWETE, "Aids to the student" - Variorum Bible:
"Tekst Nowego Testamentu spoczywa na połączonym świadectwie serii udokumentowanych dowodów: zachowanych manuskryptów oryginalnej greki, wczesnych przekładów i cytatów z patrystyki (fragmentów zacytowanych przez następców starożytnych chrześcijańskich pisarzy znanych jako "Ojcowie")."
Odnośnie Świadectwa Manuskryptów.
"Autografy (oryginały) Nowego Testamentu zaginęły prawdopodobnie w przeciągu kilku lat po tym jak były zapisane. Żaden wczesny pisarz chrześcijański nie określa ich, jako wciąż istniejących [...] nie mogli przewidzieć ich znaczenia dla potomnych."O Wczesnych Przekładach.
"Jako dalsze w kolejności po manuskryptach - kanałach przekazywania tekstu greckiego Testamentu, muszą być umiejscowione starożytne przekłady, które powstały z greckich manuskryptów. W większości przypadków starsze niż te, które obecnie posiadamy. Stare, Łacińskie i Syryjskie tłumaczenia, należą do drugiego wieku i prowadzą do czasu bezpośrednich następców Apostołów."O Patrystycznych Pismach.
"Cytaty Nowego Testamentu w pismach chrześcijańskich pisarzy greckich i łacińskich z pierwszych pięciu wieków, są tak obszerne, że byłoby możliwe w przypadku zaginięcia wszystkich manuskryptów Kanonu, odtworzenie prawie całego jego tekstu z tego tylko źródła. Pozostaje dużo przykładów, w których patrystyczny autorytet może przechylić wagę za, lub przeciw, dyskutowanemu zapisowi."Używając powyższych źródeł krytyki tekstu, jak również tego co jest nazwane "dowodem wewnętrznym", możemy z dużą wiarygodnością odtworzyć prawdziwy zapis naszego tekstu. Zastosujmy zatem te metody, aby odkryć prawdziwy zapis Mateusza 28.19...
Świadectwo Manuskryptów.
Jeśli greckie manuskrypty ewangelii Mateusza byłyby naszym jedynym źródłem dla stwierdzenia zapisu tego tekstu, wtedy nie byłoby potrzeby dalszego studiowania, gdyż wszystkie zachowane manuskrypty zawierają wyrażenie "chrzcząc ich w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego" lub nie zawierają tego fragmentu w ogóle.Jednakże musimy pamiętać, że nie mamy żadnego (istniejącego) manuskryptu, który byłby zapisany w pierwszym, drugim, a nawet trzecim wieku czyli przed zatwierdzeniem doktryny o trójcy. Jest luka trzech wieków, pomiędzy rzeczywistym napisaniem ewangelii Mateusza, a naszymi najstarszymi kopiami manuskryptów. Dzisiejsze przekłady ewangelii Mateusza opierają się na manuskryptach napisanych po soborze nicejskim. Musimy również pamiętać, że żaden zachowany manuskrypt nie jest wolny od błędów w tekście. Niektóre mają błędy charakterystyczne tylko dla siebie, inne, całe rodziny manuskryptów mają te same błędy. Krytyka tekstu zmierza do odtworzenia poprzez sprawdzenie wszystkich świadectw, jaki był prawdopodobny oryginalny zapis.
Fakty świadczą, że możliwe jest, iż wszystkie istniejące manuskrypty mają jeden lub więcej wspólnych błędów tekstowych. Ten fakt należy przyjąć choćby niechętnie. Innym faktem, który mamy przed sobą, jest to, że w tym przedziale czasowym trzech pierwszych wieków pojawiły się fałszywe nauki, które rozwinęły się w Wielkie Odstępstwo. Już posłaniec Jan pod koniec pierwszego wieku napisał, że "pojawiło się wielu antychrystów", czyli głosicieli fałszywej wersji Chrystusa. Jak dalego posunęło się odstępstwo w IV wieku?
Według znanego krytyka tekstu Dr. C.R. Gregory:
"Greckie manuskrypty Nowego Testamentu były często zmieniane przez skrybów, którzy włączali do nich zapisy, które były im znane, i które uważali za prawidłowe".
Inny autor mówi następująco o "znaczeniu" jakie dano świadectwu manuskryptów:
"Duży postęp osiągamy, gdy zaproponujemy manuskryptom znaczenie, nie według ich wieku, ale według wieku tekstu który one zawierają. Tregellesowi należy przypisać honor wprowadzenia tej procedury, którą nazwał "Krytyką Porównawczą". Jest to metoda naukowa i prowadzi nas po raz pierwszy do bezpiecznych rezultatów.[...] Są powody by wierzyć, że największe błędy, które kiedykolwiek zniekształciły tekst, pojawiły się w już w drugim wieku.[...] To, co potrzebujemy, to nie jest starożytny tekst, ale tekst prawdziwy."
Oczywiście kiedy pisarz mówi o "największych błędach", nie mówi on o błędach w nauczaniu, ale jako krytyk tekstu, o błędach w samym tekście. Niektóre z tych błędów, pojawiły się równocześnie z fałszywymi naukami w pierwotnym kościele.
Gdzie są najwcześniejsze manuskrypty?
Fakt, że nie posiadamy kopii datowanych wcześniej niż czwarty wiek, naturalnie prowadzi, do pytania: "Co stało się z najwcześniejszymi manuskryptami?" Następujący cytat służy w dużym stopniu jako odpowiedź:"Dioklecjan w 303 A.D, rozkazał spalić wszystkie święte księgi, jednak ocalało dość, aby przekazać tekst." Swete in Variorum "Aids to the Student."
Powodem tego, że nie znaleziono najwcześniejszych manuskryptów jest to, że były one niszczone przez prześladowców pierwotnego Kościoła zanim chrześcijaństwo stało się "państwową" religią w czasie Konstantyna. Euzebiusz, który opiekował się wielką biblioteką w Cezarei napisał:
"Widziałem, na własne oczy, burzone domy modlitwy i palone na rynku święte Pisma."
Nasze wnioski z pierwszej metody dochodzenia są następujące:
1. Wszystkie znane manuskrypty zawierające ewangelie Mateusza w całości wspierają trzyimienną frazę w Mateusza 28:19.2. Wcześni kopiści wprowadzili zmiany do tekstu, niektóre z powodu błędu, inne celowo, tym niemniej - zmiany. Krytyka tekstu ujawnia te zmiany dość czytelnie.
3. Jest możliwe że wczesne zniekształcenia tekstu są zachowane we wszystkich zachowanych manuskryptach
4. Celem krytyki tekstu jest nie tyle znaleźć najstarszy, co właściwy tekst.
5. Manuskrypty sprzed IV wieku nie istnieją, w większości z powodu prześladowań wczesnego kościoła, ale nie można wykluczyć też świadomego niszczenia przez odstępczy kościół wersji niewygodnych doktrynalnie.
Z powodu powyższych faktów, same manuskrypty nie wystarczą by objawić prawdziwy tekst. Musimy więc zwrócić się do drugiej części naszych dowodów - wczesnych przekładów.
Świadectwo Przekładów.
F. C. Conybeare zauważa:"W jedynych kodeksach, które mogłyby zawierać starszy zapis, czyli w Sinaitic Syriac i najstarszym Latin Manuscript, nie ma tych stron które odnoszą się do końcówki Mateusza."
Zatem, mimo, że wszystkie wczesne tłumaczenia zawierają tradycyjną trzyimienną frazę Mateusza 28:19, to najwcześniejsze nie zawierają tych tekstów wcale. Co dziwne nie z powodu ominięcia, lecz usunięcia!
Załóżmy, że nie wiemy, dlaczego te strony były zniszczone. Zmuszeni jesteśmy skonsultować nasz następny autorytet - pisma patrystyczne, czyli cytaty z Pisma Świętego zawarte w innych pismach np. listach prywatnych.
Świadectwo wczesnych pism.
"W trakcie mojego studiowania uświadomiłem sobie wątpliwości, co do autentyczności tekstu Mateusza 28:19. Patrystyczne świadectwa (cytaty) przeciwko temu tekstowi są wyraźne [...]." F.C Conybeare w Hibbert JournalPodczas gdy żaden manuskrypt z pierwszych trzech wieków dziś już nie istnieje, to mamy pisma przynajmniej dwóch osób, które posiadały lub miały dostęp do tych manuskryptów. Są również inni, którzy cytują Mateusza 28:19, których pisma posiadamy, które datują znacznie wcześniej, niż nasze najlepsze kopie manuskryptów.
Kim byli ci mężczyźni? Kiedy żyli? Czy byli godni zaufania? Jak oni cytowali Mateusza 28:19? To są wszystko pytania, które muszą znaleźć teraz odpowiedź. Rozważymy świadectwa następujących ludzi, bądź przez cytowanie ich pism, bądź pośrednio przez cytowanie pism im współczesnych:
1) Euzebiusz z Cezareii
2) Nieznany autor De Rebaptismate
3) Orygenes
4) Klemens z Aleksandrii
5) Justyn Męczennik
6) Macedoniusz
7) Eunomiusz
8) Afrates
Zanim przejdziemy do świadectw tych wczesnych pisarzy, musimy dobitnie stwierdzić, że jeśli miałyby decydować w kwestiach teologicznych, to świadectwa tych "ojców" byłoby bez wartości. Nasza wiara musi opierać się na Piśmie Świętym. Świadectwo tak zwanych „ojców” kościoła jest wartościowe dlatego, że informuje nas co było w tych manuskryptach które zostały zniszczone przed soborem nicejskim. Dlatego nasze poszukiwania w ich pismach nie służą utworzeniu doktryny, czy teologii, ale znalezieniu wczesnych świadectw kwestionowanych wersetów.
Euzebiusz z Cezarei.
Naszym pierwszym świadkiem będzie Euzebiusz z Cezareii. Urodził sie około 270 A.D, a zmarł około 340 A.D. Żył w czasach dużego odejścia od czystej wiary pomazańcowej. W późnym okresie swego życia asystował w tworzeniu nicejskiego credo.Mosheim napisał o nim w przypisie redaktorskim:
"Euzebiusz Pamfili, biskup Cezarei w Palestynie, osoba wykształcona, zdobył sławę przez swoje pisma teologiczne. Do około 40 roku życia był w bliskich kontaktach z męczennikiem Pamfilusem, uczonym, fundatorem biblioteki w Cezarei, skąd Euzebiusz uzyskał większość swoich nauk."
F.C. Conybeare napisał:
"Spośród patrystycznych świadków, żaden nie jest tak ważny jak Euzebiusz z Cezarei, gdyż żył on w najwspanialszej bibliotece tego wieku, którą zgromadził Orgenes i Pamfilus..."
Świadectwo Euzebiusza.
Według Conebeare:"Euzebiusz cytował ten tekst (Mat. 28:19) wielokrotnie w swoich pismach pomiędzy 300, a 336 rokiem, np. w swoich komentarzach do Psalmów, Isajasza, w Demonstratio Ewangelica, Teofania... w swojej słynnej historii kościoła i w dziele o Konstantynie. Znalazłem w nich 18 cytatów Mateusza 28:19 i zawsze w następującej formie:
"Idźcie i czyńcie uczniami wszystkie narody w moim imieniu, ucząc ich przestrzegać to, co wam rozkazałem".
Euzebiusz nie tylko cytuje te wersety w tej formie, ale więcej niż dwukrotnie komentuje je w sposób podkreślający słowa "w moim imieniu". W swojej Demonstriatio Evangelica pisze (kol. 240, strona 136):
"Bo nie tylko nakazał im czynić uczniów z wszystkich narodów, ale z istotnym dodatkiem "w jego imieniu". Gdyż tak wielka wartość była tego apelu, że Apostoł mówił "Bóg nadał mu imię ponad wszystkie, tak że na imię Jeszu* każde kolano się ugnie w niebie i na ziemi i pod ziemią." Dlatego słuszne było, żeby położył nacisk na zaletę mocy będącej w jego imieniu, ale zakrytej dla wielu i dlatego powiedział do swoich apostołów: Idźcie, i czyńcie uczniami wszystkie narody w imię moje"
Conybeare kontynuuje w Hibbert Journal 1902:
"Jest oczywiste, że taki tekst został znaleziony przez Euzebiusza w starożytnych manuskryptach, zgromadzonych od 50, do 150 lat przed jego narodzinami przez jego poprzedników. O innych formach nie słyszał, aż do momentu gdy odwiedził Konstantyna i wziął udział w Soborze w Nicei. Potem, w swoich późnych latach, w dwóch swoich kontrowersyjnych pismach "Przeciwko Marcellusowi" i w "O teologii Kościoła", użył powszechnego zapisu. Inne, podobne jego pismo, to list po Soborze w Nicei napisany do swoich podopiecznych w Cezarei"
Na przykładzie Euzebiusza widzimy, jakie postępy zrobiła doktryna trójcy na przełomie życia jednego człowieka. Euzebiusz przed soborem w Nicei cytuje Mateusza „w moim imieniu” a po soborze „w imię ojca, Syna i Ducha Świętego”.
Koniec cz. 1
Dziś skończymy w tym miejscy a jeśli Bóg pozwoli to za tydzień będziemy kontynuowali ten temat. Mam jednak prośbę. Zauważyłem, że nie mam całego tekstu, który był kiedyś dostępny na stronie jeszua.pl. Jeśli posiadasz cały tekst to proszę o podesłanie go bym mógł dokończyć temat zachowując dbałość o szczegóły.
_____________________
krzysztof pomazańcowy
Posty
